Duszpasterstwo polonijne w Stanach Zjednoczonych w zorganizowanej formie wiąże się z powstaniem pierwszej polskiej parafii w 1854 roku w Panna Maria, Texas. Później, wraz z rozwojem emigracji z ziem polskich, powstawały następne. Szacunkowo określa się, że było ich około 800. Uwzględniając parafie mieszane, z dużym udziałem polskich emigrantów, to ta liczba wzrośnie nawet do około 1000.
Ten wspaniały rozwój sieci polskich parafii trwał mniej więcej do czasów wielkiego kryzysu ekonomicznego w latach trzydziestych ubiegłego wieku. W latach międzywojennych znacznie zmalała imigracja ludności polskiej. Podobnie nie była zbyt wielka emigracja "żołnierska" po II-ej wojnie światowej, a także emigracja "solidarnościowa", czy z ostatnich lat. To było główną przyczyną zahamowania i rozwoju duszpasterstwa polonijnego w oparciu o sieć własnych parafii etnicznych. Ponadto w okresie międzywojennym wzmogła się polityka asymilicyjna państwa, która znalazła także odbicie w działalności Kościoła amerykańskiego. Pod koniec ubiegłego stulecia, gdy nasiliły się procesy dezintegracji i "rozpraszania się" Polonii, zauważamy wyraźne załamywanie się dawnego modelu duszpasterstwa polonijnego opartego o sieć własnych parafii. Przemieszczanie się ludności, w tym także i polskiego pochodzenia, oraz brak dopływu nowych emigrantów z Polski sprawia, że wiele polskich parafii wyludnia sie i starzeje, co prowadzi do ich zamykania lub łączenia z innymi. Dzisiaj w przybliżeniu pozostało ich około 300.
Powstaje, więc pytanie o przyszłość duszpasterstwa polonijnego? Jak ma być prowadzone teraz, gdy zasadniczo zmieniły się warunki, w których żyje obecnie Polonia amerykańska. Są to pytania otwarte, na które będziemy poszukiwać odpowiedzi ma tej stronie Centrum Liturgicznego. Zapraszamy do dyskusji i dzielenia się swoimi spostrzeżeniami i przemyśleniami. Jesteśmy zaniepokojeni nie tylko tym, że wiele polskich parafii jest zamykanych, ale także tym, że często po nich nie pozostaje żaden ślad. Niszczeją kościoły, giną materiały świadczące o ich przepięknej historii, niekiedy nic po nich nie pozostaje, nawet zdjęcie kościoła. Ratujmy te parafie, ratujmy też wszystkie materiały i pamiątki, aby zachować o nich pamięć dla przyszłych pokoleń. Jest to przepiękne dziedzictwo, które pozostawiły nam poprzednie pokolenia. Jest to także wezwanie do kontynuacji i troski o jego zachowanie w naszych sercach i pamięci.
MATERIAŁY I OPRACOWANIA:
Plan Pastoralny Apostolatu Polskiego w USA
Duszpasterstwo Polonii amerykańskiej, a przemiany kulturowo-społeczne
Apostolat polski w Stanach Zjednoczonych
Apostolat polski w Stanach Zjednoczonych, Flis S., Orchard Lake, MI, 2015
Statystyczny obraz Polonii i Kościoła w Stanach Zjednoczonych
Polonia w Stanach Zjednoczonych - statystyka
Europejski wymiar duszpasterstwa polskiego
NAUCZANIE KOŚCIOŁA
Kościół z wielką troską odnosi się do migrantów, dlatego pragnie im zaofiarować taki rodzaj służby, jakiej w konkretnej sytuacji najbardziej potrzebują. Uwzględnia przy tym wszystkie aspekty ich życia w porządku nadprzyrodzonym i doczesnym, w ich osobowym i społecznym kontekście. Przede wszystkim czuje się Kościół zobowiązany do opieki religijnej i moralnej. Swoją postawę służebną rozciąga także, na ile jest to możliwe, również na dziedzinę społeczną, kulturalną, a nawet ekonomiczną. Mówią o tym liczne dokumenty Stolicy Apostolskiej i lokalnego Kościoła.
DOCUMENTY:
ARTYKUŁY: